Je bent voor het eerst zwanger, wat nu? Wanneer vertel je je werkgever over je zwangerschap? Wist je dat je recht kan hebben op extra pauzes en dat er een ontslagverbod van toepassing is vanaf het moment dat je werkgever weet dat je zwanger bent. Ook moet je onder werktijd naar zwangerschapsonderzoeken kunnen gaan en zal je werkgever deze afwezigheid moeten door betalen.

Verplichtingen tijdens je zwangerschap

• Je dient je zwangerschap uiterlijk 3 weken voor de ingangsdatum van je zwangerschapsverlof te melden bij je werkgever. Het is natuurlijk verstandig om dit eerder te doen. Je werkgever kan dan alvast meer rekening met je houden en kijken of er bepaalde gevaren zijn op de werkvloer (schadelijke stoffen, zware diensten). Ook kan je werkgever tijdig vervanging gaan regelen indien nodig.
• Je bent verplicht om een zwangerschapsverklaring te overhandigen aan je werkgever.
• Je zal een keus moeten maken of je tussen de 6 en 4 weken voor je uitgerekende datum met verlof wilt gaan.
• Je totale zwangerschapsverlof duurt minimaal 16 weken.

Rechten tijdens je zwangerschap

• Je hebt recht op eventuele extra pauzes wanneer je die nodig hebt. Dit moet minimaal een kwartier zijn en mag maximaal 1/8 deel van je arbeidstijd per dag zijn. Stel je werkt 8 uur op een dag, dan is 1/8 één uur (maximaal) extra pauze per dag.
• Je hebt recht op een rustruimte. Hier zal een eventueel rustbed of rustbank aanwezig moeten zijn. Deze rustruimte kan dan ook gebruikt worden voor kolven.
• Je kan niet verplicht worden om nachtdiensten te blijven verrichten. (Tenzij dit van de werkgever niet gevraagd kan worden)
• Je mag maximaal 10 uur per dienst werken en maximaal 45-50 uur per week.
• Je mag onder werktijd naar je noodzakelijke onderzoeken gaan (huisarts, verloskundige).
• Tijdens verloskundige afspraken behoudt je het recht op je loon tijdens deze tijd dat je eigenlijk had moeten werken en dit niet mogelijk is door het zwangerschapsonderzoek.
• Je bent niet verplicht om bij een sollicitatie te melden dat je zwanger bent.
• Je hebt recht op het zien/spreken van een bedrijfsarts.

Zwangerschap en ziekte

Vrouwen kunnen behoorlijke klachten ervaren tijdens hun zwangerschap en hierdoor soms niet in staat zijn om te werken. De wet heeft hier iets op verzonnen om te voorkomen dat vrouwen minder aantrekkelijk zijn voor werkgevers.

Wanneer je namelijk zwangerschapsgerelateerd ziek bent kan je werkgever deze zwangerschapsgerelateerde ziekte melden bij het UWV. De werkgever krijgt zo de uren die jij afwezig bent door je ziekte vergoedt door het UWV. Ik hoor om mij heen veel vrouwen die bang zijn tijdens hun zwangerschap dat dit nadelige gevolgen kan hebben voor hun carrière. Wellicht dat deze gedachte de drempel iets verlaagt. Wees je wel bewust van het feit dat je werkgever en collega’s mogelijk wel te maken krijgen met een hogere werkdruk en dat ze het liefst natuurlijk gewoon jou zelf op de werkvloer hebben. Je hoeft je echter minder schuldig te voelen over eventuele financiële gevolgen.

Zwangerschapsverlof/bevallingsverlof

Zoals eerder benoemd zal je een keus moeten maken wanneer je met zwangerschapsverlof wilt gaan. Dit kan tussen de 6 en 4 weken zijn voor je vermoedelijke bevallingsdatum. Tenzij je 6 weken van te voren ziek bent, dan moet je van de wet met 6 weken van te voren met verlof. Wanneer je niet ziek bent heb je dus zelf de keus. Je kan bijvoorbeeld ook kiezen voor 5 weken. Je krijgt hiermee 1 week langer bevallingsverlof. De zwangerschapsverlof/bevallingsverlof periode is minimaal 16 weken.

Ik beval nog voor de ingangsdatum van mijn zwangerschapsverlof

Dit is heel vervelend wanneer dit gebeurd want er is sprake van een vroeggeboorte. Voor je verlof maakt het geen verschil. De 16 weken gaan in vanaf het moment van de geboorte.

Ik beval eerder dan de vermoedelijke datum

Je hebt in totaal recht op 16 weken. Stel je gaat 6 weken van te voren met zwangerschapsverlof. Vervolgens beval je 2 weken eerder dan de vermoedelijke datum. Dan heb je 4 weken zwangerschapsverlof gehad en krijg je nog 12 weken bevallingsverlof.

Ik beval later dan de vermoedelijke datum

Wanneer je later bevalt dan de vermoedelijke datum, krijg je langer verlof dan de 16 weken. Je behoudt namelijk het recht dat je gekozen had. Stel jij hebt gekozen voor 4 weken van te voren met zwangerschapsverlof. Dan had je recht op 12 weken bevallingsverlof. Vervolgens beval je 2 weken later dan de vermoedelijke datum. Je krijgt dan vanaf dat moment van bevalling (2 weken later) alsnog je 12 weken bevallingsverlof.

Rechten na je zwangerschap?

• Tot 6 maanden na je bevalling heb je recht op extra pauzes zoals hierboven genoemd en beperking van zware arbeid.
• Je mag kolven onder werktijd in de rustruimte (deze moet afsluitbaar zijn). Dit kan tot 9 maanden, per dienst mag je hier maximaal 1/4de mee bezig zijn. Deze kolftijd dient je werkgever door te betalen.
• Je hebt recht op ouderschapsverlof. Lees mijn blog over ouderschapsverlof.
• Ook de papa heeft recht op ouderschapsverlof.

Ontslag en zwangerschap

• Een werkgever mag je contract niet verlengen, zolang de rede maar niet de zwangerschap is.
• Een werkgever kan je in je proeftijd ontslaan, zolang de rede niet de zwangerschap is.
• Een werkgever mag je ontslaan bij dringende rede welke ontslag op staande voet tot gevolg heeft.
• Een werkgever mag je ontslaan wanneer er sprake is van een faillissement.
• Een werkgever mag je niet ontslaan wanneer je een vast contract hebt, er geen dringende rede is (ontslag op staande voet) en er geen sprake is van een faillissement.

Tips werknemer

• Meld je zwangerschap altijd schriftelijk.
• Mocht je je niet lekker voelen en ziek zijn van je zwangerschap praat hierover met je leidinggevende of HR. (Er is vaak veel mogelijk met deeltijd werken, meer pauzes, andere werkzaamheden enz. Werkgevers denken hier graag in mee.)
• Mocht er discussie ontstaan over je ziekte, dan heb je het recht om naar de bedrijfsarts te gaan. Alleen deze kan medisch bepalen wat er aan de hand is en of de ziekte gegrond is.
• Vraag om een schriftelijke bevestiging van je zwangerschapsverlof.
• Wanneer je bevallen bent zal je ook weer schriftelijk een definitief einde bevallingsverlof brief ontvangen.

Bonus

6 extra wist je datjes die zwangere vrouwen moeten weten.

Werkgevers verplicht om mee te werken aan borstvoeding en kolven.