Hoe zit het nu eigenlijk met kledingvoorschriften (kleding, piercings, tatoeages, uiterlijk) in Nederland? In Engeland mogen werkgevers bijvoorbeeld nog steeds de vrouwen verplicht stellen om op hakken te werken. Ik vind dit persoonlijk niet kunnen. Hakken staan mooi ja maar niet iedereen kan er op lopen en sommige mensen hebben gezondheidsklachten waardoor dit niet gaat. Wanneer ik terug denk aan alle werkgevers waar ik heb gewerkt waren er vaak wel in een handboek wat kledingvoorschriften te vinden. Echter ben ik nu voor jullie gaan uitzoeken wat wel en niet gevraagd mag worden volgens de wet in Nederland.

Mogen werkgevers kledingvoorschriften opstellen?

Het antwoord op deze vraag is JA. Werkgevers mogen in Nederland kledingvoorschriften mee geven. Dit valt onder het instructierecht welke werkgevers hebben.
Wetboek 7 artikel 660 ” De werknemer is verplicht zich te houden aan de voorschriften omtrent het verrichten van de arbeid alsmede aan die welke strekken ter bevordering van de goede orde in de onderneming van de werkgever, door of namens de werkgever binnen de grenzen van algemeen verbindende voorschriften, of overeenkomst aan hem, al dan niet tegelijk met andere werknemers, gegeven.”

Er is alleen niet heel duidelijk vastgelegd wat wel en niet mag. Wat eigenlijk leidend is is dat er wordt gekeken naar; veiligheid, gezondheid, ”redelijkheid”, soort functie en soort bedrijf. Zo is het redelijk en logisch dat een accountmanager niet in een naveltruitje naar de klant mag gaan. Zo is het veilig en gezond dat artsen korte nagels hebben en bijvoorbeeld geen sieraden aan de handen dragen (hygiëne). Ook is het logisch dat magazijn werknemers veiligheidsschoenen moeten dragen.

Representatief vs eigen identiteit

Wat is nu eigenlijk representatief. Wat de één representatief vind hoeft een ander niet representatief te vinden. Het betreft een mening van iemand en dat maakt dit wel moeilijk. Zo vind ik soms een bepaald rokje (lengte) niet kunnen en iemand anders vindt dit wel kunnen. Enige tijd geleden had je het rokjes schandaal bij de gemeente Amsterdam. Er waren opmerkingen dat een dame aan het loket korte rokjes aan had waarbij je soms haar billen zag. De manager heeft een mail rond gestuurd waarin zij aangeeft dat niemand meer kortere rokken dan de knie mag dragen. Echter geldt dit verbod niet volgens de wethouder omdat de enige instructie voor ambtenaren is dat ze representatief en professioneel eruit moeten zien. Het specifiek benoemen van opeens een lengte van een rok mag niet. Waar het op neer komt is dat je moet oppassen met het gedetailleerd vermelden van wat wel en niet mag. Wel kan de gemeente in gesprek gaan met desbetreffende werknemer dat zij dit niet professioneel en representatief vindt. Ook mogen de instructie geen doorwerking hebben op het privé leven van de werknemer. Wanneer je bijvoorbeeld zou eisen dat de dames kort haar hebben, werkt dit door in het privé leven en mag dit dus ook niet.

Kledingvoorschriften en religie

Ik neem hier even als voorbeeld de hoofddoek. In principe moeten werkgevers rekening houden met de religie en godsdienstovertuigingen van hun werknemers en mag er daarom geen hoofddoek verboden worden. Echter is hierop wel een uitzondering namelijk die van veiligheid! Veiligheid gaat voor religie. Zo zijn er op internet diverse rechtszaken te vinden waarbij religie had moeten wijken volgens de kantonrechter. Zo is er een zaak over een ziekenhuis werknemer. Het ziekenhuis had nieuwe aangescherpte maatregelen getroffen ivm hygiëne en infectiegevaren. De werknemers moesten voortaan bedrijfskleding met korte mouwen dragen. Iemand wilde dit wegens haar geloof niet. Echter heeft de werkgever gelijk gekregen omdat het te maken heeft met de veiligheid en gezondheid. Werkgevers mogen wel voorschriften mee geven over de kleur en eventueel motief van de hoofddoek.

Tatoeages en piercings

Werkgevers mogen werknemers vragen om tatoeages te bedekken en eventuele zichtbare piercings te verwijderen tijdens werk. Wel is het ook hier weer de vraag wat redelijk is en welke functie je bekleedt. Heb je een functie waarbij je nooit klanten ziet dan is het minder erg wanneer je zichtbare piercings of tatoeages hebt. Het moet dus redelijk zijn voor hetgeen je doet binnen een organisatie.

Waar bestaat een goed kledingvoorschriften reglement uit?

Je moet als werkgever kledingvoorschriften op papier hebben staan. De werknemer moet deze kledingvoorschriften gezien hebben. Het is dus verstandig om een werknemer contractueel te laten tekenen voor het zien van de voorschriften.

• Omschrijf goed wat je als werkgever wilt uitstralen en waarom;
• noteer bijvoorbeeld dat er regelmatig klanten op kantoor komen waardoor je dus wilt dat iedereen representatief gekleed is;
• onderbouw waarom je bijvoorbeeld bepaalde eisen stelt (is dit voor de veiligheid of bijvoorbeeld gezondheid);
• pas op met specifiek benoemen wat je wel en niet wilt, wanneer je namelijk iets niet genoteerd hebt kan hier discussie over ontstaan, maak dus duidelijk dat het om een aantal voorbeelden gaat;
• je kunt soms individueel afwijken en individuele afspraken maken in bijzondere gevallen. Dit zou ik niet noteren in het kledingvoorschrift maar wil ik wel mee geven.

Wat kan men doen wanneer werknemers de kledingvoorschriften niet opvolgen?

Allereerst zou ik in gesprek gaan met de werknemer. Wellicht kom je er dan al uit met elkaar. Praat met elkaar over wat jij wel en niet representatief vind. Lukt dit niet dan kan je waarschuwingen gaan geven zwart op wit. Wanneer een werknemer zich dan nog niet houdt aan de kledingvoorschriften dan kan je de werknemer boetes opleggen of eventueel schorsen.

Wat vinden jullie eigenlijk van kledingvoorschriften? Ik vind het bijvoorbeeld goed dat deze er zijn, omdat iedereen een eigen mening heeft een richtlijn over wel of niet slippers en korte broeken vind ik wel handig zodat er een beetje uniformiteit is.