Werkgever en werknemer hebben rechten en plichten naar elkaar bij (kort en langdurig) ziekteverzuim en hier is vaak onduidelijkheid over. Dit is ook best een complex onderwerp en vooral wanneer je geen verstand hebt van de jungle van wet- en regelgeving. 

De werkgever mag nooit op de stoel van de (bedrijfs)arts zitten omdat hij zelf geen medisch specialist is. Een gebroken been is altijd zichtbaar, maar een heleboel andere aandoeningen niet en dat maakt het vaak lastig om (werk)afspraken te maken. Aan de andere kant zijn er helaas nog steeds werknemers die misbruik maken van verzuim. Het is een feit dat de ene werknemer met een hoofdpijn sneller thuis blijft dan een ander. Veel werknemers zijn zich er niet van bewust wat de gevolgen kunnen zijn van hun ziekte en wat hun rechten en plichten zijn. En wat dit voor werkgever èn werknemer betekent. Daarom wil ik hier aandacht aan besteden.

Waarom is ziekteverzuim zo complex?

• Werk blijft liggen, dit is ook vervelend voor jou zelf wanneer je weer deels of volledig terugkomt;
• De werkdruk op de afdeling wordt verhoogd, omdat het werk bij andere collega’s extra bijkomt;
• Soms moet er vervanging geregeld worden en dit brengen kosten met zich mee;
• Het kost de werkgever veel geld, omdat zij onder andere loon moeten betalen voor iemand die er niet is. Denk ook aan de kosten voor de arbodienst; voor hun verrichtingen en het diverse personen (HR, de leidinggevende) vaak tijd kost die niet aan andere zaken besteed kan worden;
• Het kost de werkgever en werknemer veel tijd omdat beide de Wet Verbetering Poortwachter moeten opvolgen. Hierin zijn veel te nemen stappen, papierwerk en verplichtingen die werkgever en werknemer samen moeten doorlopen.

Wat is de Wet Verbetering Poortwachter?

De Wet Verbetering Poortwachter is een wet van de overheid die bedoeld is om langdurige ziekte terug te dringen. Er staat in welke inspanningen beide partijen moeten leveren ter bevordering van de re-integratie. Dit betreft bepaalde contactmomenten, momenten dat je naar de bedrijfsarts moet en documentatie die opgesteld en bijgesteld moet worden. In mijn andere blog kun je uitgebreide informatie terugvinden over wat de Wet Verbetering Poortwachter inhoudt. Deze is met name van belang wanneer je langdurig ziek bent. Er is sprake van langdurige ziekte wanneer een ziekte langer dan 6 weken gaat duren.

Dit is de reden dat de werknemer naar een bedrijfsarts moet. Je moet als werknemer regelmatig contact onderhouden met je leidinggevende of HR en alle gemaakte afspraken moeten schriftelijk worden vastgelegd. De werkgever had dit liever zelf ook anders gezien en moet ook zijn ”werk” doen.

Ziekteverzuim protocol of reglement

Om de Wet Verbtering Poortwachter (WVP) goed uit te voeren heeft een werkgever een ziekteverzuimprotocol of reglement. Hierin staat wanneer, hoe en bij wie de werknemer zich dient ziek te melden en hoe het ziekteverzuimtraject in zijn werk gaat. Vaak gaat de werknemer door het tekenen van de arbeidsovereenkomst ook akkoord met dit ziekteverzuimprotocol of reglement. De werknemer is dan ook verplicht om mee te werken aan de te nemen stappen volgens dit protocol. Wanneer je als werknemer niet meewerkt dan kan de werkgever door de WVP genoodzaakt zijn sancties op te leggen. Denk bijvoorbeeld aan een loonopschorting of zelfs loonstop. Het is voor de werknemer van belang om het ziekteverzuimprotocol of reglement goed door te nemen, zodat je niet voor vervelende verrassingen komt te staan. 

Wat mag wel en wat mag niet?

• De werknemer mag zich ziek melden, maar dient daarbij het verzuimprotocol op te volgen;
• De werknemer is niet verplicht om in details te treden over zijn ziekte;
• De werknemer is wel verplicht om te laten weten hoelang hij verwacht ziek te zijn;
• De werkgever mag bij twijfel niet zelf gaan informeren bij de werknemer of behandelaren, maar zal dan een bedrijfsarts moeten inschakelen;
• Alleen een bedrijfsarts, en dus niet de werkgever, mag medisch bepalen of de ziekmelding ’terecht’ is en of er een loondoorbetalingsplicht geldt voor de werkgever. Ofwel de bedrijfsarts bepaald of je (deels) arbeidsongeschikt bent en niet je eigen medische behandelaren;
• De bedrijfsarts heeft een geheimhoudingsplicht en mag alleen concrete beperkingen en mogelijkheden terugkoppelen aan de werkgever;
• De werknemer dient mee te werken aan re-integratie inspanningen en verplichtingen volgens de Wet Verbetering Poortwachter;
• De werknemer is dus onder andere verplicht om naar de bedrijfsarts te gaan wanneer die opgeroepen wordt;
• Wanneer de werkgever de werknemer oproept om op kantoor te komen voor een re-integratiegesprek dan dient de werknemer hier gehoor aan te geven. Desnoods laat de werknemer zich brengen door iemand anders.
• De werknemer mag herstel en re-integratie niet belemmeren;
• De werknemer kan niet verplicht worden om continue thuis te zijn voor een eventuele controle. Dit ziet de wet als een onredelijk voorschrift. Een werknemer moet gewoon zijn boodschappen kunnen doen of een stuk kunnen wandelen.
• Een werknemer mag niet zomaar met vakantie gaan. De bedrijfsarts kan advies geven en mede bepalen of een vakantie zijn herstel- en/of re-integratieproces niet belemmert. 
• De werknemer zal zelf moeten aangeven of hij denkt ander aangepast werk te kunnen verrichten. Ook kan de werknemer aangeven dat hij niet fulltime kan werken maar wellicht wel 2 uurtjes kan komen werken.

Tips voor de werknemer

• Mocht er discussie ontstaan met de werkgever over je ziekte, geef dan aan dat je naar de bedrijfsarts wilt (dit kan en mag je werkgever niet weigeren).
• Zorg voor regelmatig contact met je werkgever (contactpersoon tijdens ziekte) zodat jij voldoet aan jouw kant van de verplichtingen.
• Hoe meer openheid van zaken jij geeft hoe beter je werkgever met jou kan meedenken.
• Controleer de documenten die je ondertekent goed en vraag naar een kopie voor jouw eigen administratie.
• Wanneer jij je als werknemer niet houdt aan de regels kunnen er sancties opgelegd worden (bijvoorbeeld loonopschorting of zelfs loonstop).
• Zorg dat je goed (telefonisch) bereikbaar bent.
• Denk in mogelijkheden in plaats van beperkingen en overleg met je werkgever.
• Er is een second opinion mogelijk bij een andere bedrijfsarts. Je werkgever moet dit faciliteren.
• Er is een UWV Deskundigen Oordeel mogelijk om aan te vragen. Hier zitten wel kosten aan verbonden maar kan je wel helpen wanneer er discussie is of de zaken niet vlotten.

Soms voel je je niet lekker maar ben je (nog) niet ziek. Overleg met je werkgever wanneer je niet helemaal fit bent. Je kan altijd proberen te gaan werken en als het echt niet gaat kan je alsnog naar huis gaan en ziek melden. 

Werkgever en werknemer zouden vaker in mogelijkheden moeten denken. Er is nog heel veel mogelijk tussen volledig ziek en niet ziek.

Denk in mogelijkheden. Wat kun je nog wel doen? Is er een collega met wie je mee kan rijden naar het werk? Kunnen de werkzaamheden eventueel vanuit huis worden opgepakt? Zijn er andere taken die je tijdelijk met aanpassingen kunt oppakken? Wellicht voor een andere afdeling of op een andere locatie? Bespreek ook tijdelijke aangepaste werktijden zodat het re-integreren ook geen belemmering kan zijn voor jouw herstel. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je door jouw klachten tijdelijk last hebt van opstartproblemen en is het veel zinvoller dat je jouw werkdag later op de dag start. 

Hoe dan ook, blijf met elkaar in gesprek over jouw herstel. Bespreek minimaal 1 x in de 2 weken hoe jullie het re-integratieproces ervaren en waar/hoe het voor werkgever en werknemer nog prettiger kan verlopen. Kom je er samen niet uit? Vraag dan een spreekuur bij de bedrijfsarts aan zodat er een oordeel geveld kan worden over de huidige beperkingen en mogelijkheden. Vervolgens kunnen jullie opnieuw met elkaar in gesprek gaan voor een concreet plan van aanpak naar een duurzaam herstel. 

Heb je naar aanleiding van deze blog nog vragen? Stel ze gerust hieronder in een reactie of neem persoonlijk contact met ons op.