Wij krijgen veel vragen van onze klanten waarom een werkgever vaak pusht op re-integratie. Met name wanneer het tweede ziektejaar bereikt wordt lijkt het of je werkgever je ineens een stuk meer onder druk zet. Dit voelt voor veel werknemers niet prettig en soms is dat de basis voor een scheve verstandhouding. Onderstaand sommen wij de reden op waarom een werkgever pusht. 

Reden 1. Werkgever moet zich houden aan de Wet Verbetering Poortwachter

Om je uit te leggen waarom werkgevers dit doen moeten we kijken naar de inhoud van de Wet verbetering Poortwachter (WvP). In deze wetgeving wordt er beschreven welke stappen er ondernomen moeten worden tijdens ziekte van een werknemer. Wat belangrijk is om te weten is dat er in de wet staat dat werkgever en werknemer er alles aan moeten doen om te zorgen voor herstel en re-integratie naar eigen werk dan wel ander passend werk (intern of extern). Ook jouw werkgever heeft dus te maken met allerlei verplichtingen waar hij niet altijd op zit te wachten. Zo is het soms voor zowel werknemer als werkgever heel duidelijk dat er geen mogelijkheden zijn om te re-integreren. Dit betekent echter niet dat de verplichtingen dan niet doorlopen. Je werkgever moet dan toch alle stappen volgen om te proberen jou weer te laten re-integreren. Je werkgever is vaak ook helemaal niet blij met deze wet en alles wat die ‘moet’ doen met jou. 

Reden 2. Een zieke werknemer kost ontzettend veel geld!

Je werkgever is in de eerste twee jaar (104 weken) van jouw ziekte verantwoordelijk voor jouw re-integratie. Zij moeten je loon doorbetalen (minimaal 70% en in het eerste jaar mag dit niet onder het minimumloon zakken) en moeten dus ook diverse stappen ondernemen om ervoor te zorgen dat je zo succesvol als mogelijk re-integreert binnen deze 2 jaar.
Een zieke medewerker kost een werkgever zo’n 2,5x je jaarsalaris. Gemiddeld is dit € 125.000 per jaar! Dit is ontzettend veel geld. Je werkgever betaalt namelijk niet alleen je loon door en dient te zorgen voor jouw vervanging, maar deze is ook veel tijd en geld kwijt aan alle begeleiding en alle instanties die ze verplicht zijn om in te schakelen. Zo moet je moet bijvoorbeeld regelmatig naar de bedrijfsarts, moet er een tweede spoor traject ingezet worden of een outplacement. Deze kosten lopen heel snel op.

Reden 3. Je werkgever pusht omdat hij een loonsanctie wil voorkomen

Het UWV toetst na 2 jaar ziekte of er voldoende is gedaan aan re-integratie en herstel. Deze toetsing doen ze op basis van alle stappen die minimaal volgens de Wet Verbetering Poortwachter gedaan moesten zijn. Heeft je werkgever volgens het UWV onvoldoende gedaan om jou te helpen re-integreren, dan worden zij verplicht om nog (maximaal) één jaar je loon door te betalen middels een loonsanctie vanuit het UWV. Dit is een zware sanctie en hier zitten werkgevers natuurlijk niet op te wachten. Sterker nog, sommige werkgevers kunnen zieke mensen niet betalen en dit kan hen de kop kosten als bedrijf. Een derde loondoorbetalings jaar willen ze koste wat het kost voorkomen. En dit gaat soms dan ook ten koste van de fijne verstandhouding die er wellicht tot dan tussen werkgever en werknemer wel is geweest. Wat een loonsanctie voor jou als werknemer inhoudt, lees je hier: Wat betekent een loonsanctie voor mij als langdurig zieke werknemer?

Reden 4. Je werkgever moet ook dingen vanuit verzekeringen

Nog een andere reden waarom je werkgever pusht is omdat deze ook dingen moet van zijn verzekeringen. Sommige werkgevers hebben verzuimverzekeringen waarbij ze ook aan allerlei eisen moeten voldoen. Zo’n verzekeraar keert dan het loon aan de werkgever uit, zodat die het loon van de werknemer weer moet betalen. Nu kan je je voorstellen dat zo’n verzekeraar strenge eisen stelt aan deze betaling. Een verzekeraar wil uiteraard ook zeker weten dat er genoeg wordt gedaan om de werknemer weer aan het werk te krijgen. Ze willen voorkomen dat werkgevers achterover leunen omdat ze het verzekeringsgeld toch krijgen. 

Reden 5. Werkgevers die eigenrisicodrager zijn pushen vaak nog meer

Als je twee jaar ziek bent geweest en het is niet gelukt te re-integreren dan ga je waarschijnlijk een (gedeeltelijke) WGA-uitkering ontvangen (of een IVA uitkering, maar dat is voor het eigenrisicodragerschap niet van belang). Deze uitkering wordt betaald door het UWV. Dit geld moet natuurlijk ergens vandaan komen. Onder andere komt dit geld vandaan bij de premies die jouw werkgever over jouw loon betaald. Gaan er bij werkgevers veel werknemers ziek uit dienst? Dan zal ook de premie gaan stijgen! Dit is dus niet wenselijk voor je werkgever, lees daar meer over in deze blog: Waarom werkgevers niet willen dat je ziek uitdienst gaat?

Is jouw werkgever eigenrisicodrager (ERD) voor de WGA? Dan wordt de rekening van jouw WGA uitkering bij je werkgever neergelegd. Het UWV stort jouw loon maar achter de schermen krijgt je werkgever deze rekening. Dus je werkgever betaalt jouw WGA uitkering. Deze betaling achter de schermen kan oplopen tot maximaal 12 jaar! Dit gaat echt om heel veel geld. 

Dus zelfs nadat je ziek uit dienst bent bij je werkgever en jij geld krijgt van het UWV krijg je dit geld eigenlijk van je werkgever. 

Waarom kiezen werkgevers dan toch voor eigenrisicodragerschap?

Toch kan dit interessant zijn voor werkgevers. Werkgevers die ERD zijn, hoeven namelijk veel minder premies af te dragen dan werkgever die geen ERD zijn. Een ERD werkgever is zelfs verantwoordelijk voor het re-integreren, ook nadat het dienstverband beëindigd is. Dit klinkt raar, maar in de praktijk zie je vaak dat werkgevers hiervoor weer een andere organisatie inschakelen waardoor het directe contact met de oude werkgever minimaal blijft. 

Welke stappen moeten werkgever en werknemer minimaal zetten?

Je weet nu waarom een werkgever soms loopt te pushen om je te laten re-integreren. Maar wat zijn nu al die verplichte stappen die moeten worden gezet conform de Wet verbetering Poortwachter? Dit legt zich het makkelijkst uit door onderstaande tijdlijn:

Week 6 – Probleemanalyse

Week 8 – Plan van Aanpak

Week 42 – 42e Weeksmelding

Week 52 – Arbeidsdeskundig Onderzoek

Week 52 – Eerstejaarsevaluatie
Week 52 t/m Week 104 – 2e spoor traject

Week 91 – Eindevaluatie

Week 93 – Aanvragen WIA uitkering

Week 104 – Stopt de loondoorbetalingsverplichting

Week 6 – Probleemanalyse
Uiterlijk na 6 weken moet je een bedrijfsarts hebben gesproken. Deze gaat een ‘Probleemanalyse” opstellen. Hierin staat welke beperkingen er zijn, of er mogelijkheden zijn voor (vervangend) werk (belastbaarheid) en wat de verwachting is van de termijn van verzuim. Na deze probleemanalyse zal je nog regelmatig naar de bedrijfsarts moeten om de mogelijkheden voor werk te blijven toetsen. Let op dat een huisarts geen adviezen kan geven over de re-integratie. Hier heb je dus echt een bedrijfsarts voor nodig, lees daar hier meer over: https://www.lindasresources.nl/hrblog/ontslag-2-jaar-ziek/huisarts-niets-kan-zeggen-over-ziekte/

Zodra er een verbetering is in de situatie zal er een start gemaakt worden met het opbouwen van je (aangepaste) werkzaamheden. De bedrijfsarts maakt daarvoor een opbouwschema. Alle afspraken worden vastgelegd in rapportages die met jou en je werkgever worden gedeeld.Week 8 – Plan van Aanpak

Aan de hand van de probleemanalyse maken je werkgever en jij samen een Plan van Aanpak. Hierin staat wat jullie afspreken t.a.v. de re-integratie. Wanneer ga je werken, wat worden je taken en hoeveel uur ga je aan de slag. Ook als de bedrijfsarts aangeeft dat je nog niet kan werken, moet er een dergelijk plan gemaakt worden. Dan maak je bijvoorbeeld afspraken over hoe je contact onderhoudt met elkaar. Onder het Plan van Aanpak zetten zowel de werkgever als de werknemer een handtekening. Uiteraard is het van belang dat dit plan regelmatig wordt bijgesteld als de bedrijfsarts weer nieuwe adviezen geeft.

Week 42 – 42e Weeksmelding

Ondertussen ga je uiteraard regelmatig naar de bedrijfsarts en pas je regelmatig het Plan van Aanpak aan en volgen jullie de adviezen op. Op het moment dat je 42 weken ziek bent, wil het UWV van deze ziekmelding afweten. De werkgever dient je ziekmelding bij het UWV kenbaar te maken. Dit noemen we de “42e Weeksmelding.” De reden dat deze melding gedaan moet worden is eigenlijk heel simpel: het UWV moet rekening houden met de capaciteit van verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen. Beide zijn schaars en op deze manier kan het UWV beter inschatten wat er nodig is. Namelijk 34% van de mensen die met 42 weken nog steeds ziek zijn zullen uiteindelijk een WIA uitkering aan gaan vragen.

Week 52 – Arbeidsdeskundig Onderzoek:  Na één jaar ziek wordt er een Arbeidsdeskundig Onderzoek uitgevoerd. Dit wordt gedaan door een arbeidsdeskundige. Tijdens dit onderzoek wordt er gekeken of het eigen werk passend te maken is, of dat jouw werkgever een andere functie binnen het bedrijf heeft die passend voor jou zou kunnen zijn. Hiervoor gaat de arbeidsdeskundige zowel met jou als je werkgever in gesprek. Hier volgt een verslag uit waar je mee akkoord moet gaan. Het is dus belangrijk dat je dit verslag goed doorneemt en indien je het niet eens bent met zaken die hierin staan, je dit bij de arbeidsdeskundige aangeeft.

Week 52: Eerstejaarsevaluatie
Wanneer je één jaar ziek bent is het van belang dat je werkgever samen met jou een eerstejaarsevaluatie opstelt. In deze evaluatie beschrijven jullie wat de huidige stand van zaken is in het re-integratieproces en wat de verwachtingen zijn voor de toekomst. Dit document wordt door de werkgever en door jou ondertekend.

Week 52-Week 104: 2e spoor traject

In het geval dat je na je eerste ziektejaar nog niet geschikt bent voor je eigen werk en het re-integreren in spoor één dus nog niet gelukt is, moet er volgens de Wet verbetering Poortwachter breder gekeken worden. Wellicht is je eigen werk niet passend (te maken), maar zijn er wel mogelijkheden bij een andere werkgever. Zo kan het zijn dat je niet geschikt bent om fysiek zwaar werk te doen, maar wellicht kan je dan wel een meer administratieve rol oppakken. 

Om uit te zoeken wat hierin de mogelijkheden voor je zijn wordt er een re-integratiebureau ingeschakeld. Dit gedeelte van de re-integratie (in het tweede ziekte jaar) noemen we “spoor 2”. De arbeidsdeskundige zal in het rapport aangeven of een dergelijk traject gestart moet worden. 

Om te kijken wat je nog wél zou kunnen wordt door de bedrijfsarts een lijst gemaakt met je beperkingen en mogelijkheden, dit wordt een FML-lijst genoemd. Deze lijst dient als basis voor je re-integratieconsulent. Samen met je re-integratieconsulent ga je je voorzichtig oriënteren op de arbeidsmarkt. Afhankelijk van je mogelijkheden kan dit inhouden dat je actief moet gaan solliciteren, maar als je beperkingen hiervoor nog te groot zijn, zal je beginnen met ‘kleinere’ activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een goed CV. Hierbij is het belangrijk dat je re-integratieconsulent rekening houdt met je beperkingen. Heb je een andere functie gevonden, dan kun je door middel van een proefplaatsing gaan kijken of dit wat voor je is. 

Je werkgever blijft dan verantwoordelijk voor jou (je blijft daar in dienst), maar je mag een soort ‘stage’ lopen bij een andere werkgever. Neem in ieder geval niet zomaar ontslag! Het is verstandig om, ook als je iets anders hebt gevonden, je WIA beoordeling af te wachten. De re-integratieconsulent zal periodiek afspraken met je hebben en de voortgang van het traject vastleggen in een voortgangsrapportage. 

Week 91: Eindevaluatie

Uiterlijk vlak voor het aanvragen van de WIA uitkering, dient je werkgever samen met jou een eindevaluatie op te stellen. Dit is een kort verslag van de huidige situatie en de te verwachten toekomstige situatie. Ook onder dit document zetten jullie beiden een handtekening.

Week 93: WIA-Uitkering aanvragen

Uiterlijk in week 93 dient te WIA-uitkering aangevraagd te zijn. In week 88 krijgen zowel jij als je werkgever een brief van het UWV, waarin wordt aangegeven dat de WIA-uitkering aangevraagd kan worden. In deze brief staat ook een uiterste datum waarop de WIA aanvraag bij het UWV binnen moet zijn. De WIA kan online aangevraagd worden. Doe dit altijd op tijd want je WIA kan dan mogelijk WIA later ingaan. Dus altijd op tijd indienen, ook al mist er nog iets dan kan je dit later nasturen. 

Voor het aanvragen van de WIA-uitkering moet het re-integratieverslag (RIV) worden meegestuurd. Het re-integratieverslag bestaat uit alle documenten die zijn opgesteld tijdens je ziekte. Meestal zal je werkgever je helpen bij de aanvraag van je WIA uitkering en het RIV opsturen. Het is goed om te weten en beseffen dat jij verantwoordelijk bent voor de WIA aanvraag. In de praktijk helpt je werkgever je hier eigenlijk altijd bij. 

Daarnaast moeten ook de medische gegevens opgestuurd worden, deze zal je bedrijfsarts bij jou aanleveren.Stem goed af met je werkgever wie wat opstuurt zodat je zeker weet dat alles tijdig en volledig binnen is bij het UWV. Zijn zaken niet tijdig aangeleverd dan kan het zijn dat het UWV niet op tijd kan beslissen over je WIA aanvraag. 

Wat bedoelt men met spoor 1 en spoor 2?

Spoor 1 is alle re-integratie gericht op re-integratie naar je eigen functie of passend ander werk bij je eigen werkgever. Spoor 2 is gericht op passend werk buiten de organisatie oftewel bij een andere werkgever. Spoor 2 wordt zoals hierboven vermeld doorgaans ingezet tijdens het tweede ziektejaar. Spoor 1 start uiterlijk direct na je ziekmelding en loopt door tot het einde van je 2e ziektejaar. Spoor 1 en spoor 2 lopen dus wanneer je langer dan één jaar ziek bent tegelijk. Dit betekent dat je naast re-integratieactiviteiten in spoor 1 (het opbouwen van je werkzaamheden) ook activiteiten in spoor 2 moet ondernemen. Het is belangrijk dat beide activiteiten tezamen niet je belastbaarheid (in uren) overschrijdt. Wanneer er geen belastbaarheid is in spoor 1, betekent dit niet dat er geen 2e spoor traject gestart hoeft te worden. Zo kan het dus zijn dat, ook als er niet wordt gewerkt bij de eigen werkgever, je wel moet solliciteren bij andere werkgevers.

In sommige situaties waarin al heel snel duidelijk is dat er nooit mogelijkheden gaan zijn bij de eigen werkgever kan het gebeuren dat spoor 2 toch al in het eerste ziektejaar ingezet wordt.

Wat zijn de consequenties als het UWV vindt dat er onvoldoende gedaan is aan re-integratie?
De reden dat werkgevers zeker na het eerste ziektejaar zo ‘streng’ zijn en voor je gevoel ineens heel veel van je verwachten, is omdat bovenstaande stappen verplicht worden gesteld en de beoordeling hiervan erg streng is. Het UWV wilt zo min mogelijk mensen laten instromen in de WIA (dit kost uiteraard veel geld). Na twee jaar ziekte wordt de WIA aangevraagd en dan zal het UWV het re-integratiedossier beoordelen. Vinden zij dat jouw werkgever hierin steken heeft laten vallen? Bijvoorbeeld als er geen 2e spoor traject is gedaan, of het arbeidsdeskundig onderzoek niet is uitgevoerd? Dan kan jouw werkgever een loonsanctie krijgen. Dit betekent dat zij tot maximaal een jaar langer je salaris moeten doorbetalen. Dit is zeker voor kleine werkgevers een groot financieel risico.

Wat als je het niet eens bent met de bedrijfsarts of de arbeidsdeskundige?
Nu kan het natuurlijk gebeuren dat jij het niet eens bent met het advies van een bedrijfsarts of een arbeidsdeskundige. Wat moet je dan doen? Het is belangrijk dat je niet zomaar zegt dat je iets niet kan en het advies van de bedrijfsarts dan ook niet opvolgd. Je werkgever kan jou dan namelijk een loonsanctie opleggen (het loon wordt dan opgeschort of zelfs stopgezet). Wat kun je wel doen als je het niet eens bent met een advies of oordeel van de bedrijfsarts?

Second opinion:
Als je het niet eens bent met de bedrijfsarts heb je het recht om een second opinion van een andere bedrijfsarts te vragen. Je kan dan een andere (onafhankelijke) bedrijfsarts inschakelen om jou de onderzoeken. Je werkgever kan je van een lijst met bedrijfsartsen voorzien bij wie je een second opinion kan aanvragen.
Wat je doet met de uitslag en advies van deze second opinion is aan jou. Dit advies is niet bindend en je bent ook niet verplicht om dit te delen met je werkgever. Deze second opinion kun je tijdens je gehele ziekteperiode aanvragen. Een verzoek tot een second opinion mag ook niet zomaar geweigerd worden, hiervoor moeten er zwaarwegende belangen zijn die schriftelijk aan jou kenbaar gemaakt dienen te worden. Laat je dan ook niet zomaar afschepen. 

Deskundigenoordeel:
Kom je er nog steeds niet uit met je bedrijfsarts of je werkgever? Dan kun je een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Je vraagt dan als het ware aan het UWV om uitsluitsel te geven. Deze uitspraak is echter ook niet bindend, maar zal zeker worden meegenomen bij het beoordelen van de re-integratie inspanningen als de WIA wordt aangevraagd. Het is dus wel raadzaam om dit oordeel ter harte te nemen.
Zowel jij als je werkgever kunnen een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Het aanvragen van een deskundigenoordeel door werknemer kost € 100,00. Voor werkgever ligt dit bedrag hoger.

In deze blog die ik eerder schreef vind je nog meer tips die je kan opvolgen wanneer je het niet eens bent met de bedrijfsarts: https://www.lindasresources.nl/hrblog/ontslag-2-jaar-ziek/niet-eens-bedrijfsarts/ 

Wat als je werkgever niets of te weinig doet aan je re-integratie?

Regelmatig zijn er werkgevers die zich niet houden aan de Wet verbetering Poortwachter. Dit kan bewust zijn, omdat ze bijvoorbeeld de kosten te hoog vinden, maar ook onbewust. Een bedrijf met een paar medewerkers heeft soms niet de kennis in huis en weten simpelweg niet wat de regels zijn. Het is belangrijk dat jij je werkgever wijst op de verplichtingen die hij heeft t.a.v. je re-integratie. Zorg ervoor dat je kan aantonen bij het UWV dat jij je werkgever hebt aangespoord om re-integratieactiviteiten te starten. Als je werkgever ondanks jouw verzoeken nog steeds niet meewerkt, dan is het van belang ook hierover een deskundigenoordeel aan te vragen. Hiermee laat je het UWV toetsen of je werkgever voldoende doet aan je re-integratie en spoor je als het ware je werkgever nogmaals aan om je re-integratie op te pakken. Wanneer je dit niet doet, zal het UWV ook jou verantwoordelijk houden voor het niet volgen van de Wet verbetering Poortwachter.

Conclusie

Het is heel begrijpelijk dat je je onder druk gezet voelt als ineens na dat eerste ziektejaar er van alles van je wordt verwacht. Weet echter dat ook je werkgever hiertoe wordt verplicht en dat je werkgever dus een loonsanctie kan krijgen als zij al deze stappen niet volgen. Blijf goed in gesprek met de bedrijfsarts over je beperkingen en vraag indien nodig een deskundigenoordeel aan bij het UWV.